- SMALCALDA
- SMALCALDAurbs Franconiae, in Principatu Hennebergensi, sub Landgravio Hasso-Cassellano, foedere Protestantium Principum saeculô praeteritô et bellô mox insecutô, quod hinc Smalcaldicum dictum, famosum. Cum enim Protestantium ad Carolum V. Legati, ab illo detinerentur, nec nisi durum daretur responsum, conventus Protestantium Smalcaldiae indictus est, ubi Saxoniae Elector, cum filio Ioh. Friderico, Ernestus et Franciscus Luneburgici fratres, Landgravius Hassiae Guilielmus, Georgii Brandeburgici Consiliarii, civitates etiam Argentoratum, Ulma, Noriberga, Heilbrunna, Constantia, Reutlinga, Memminga, Campodunum et Lindavia, primum proposuerunt et agitaverunt quaestionem, de foedere Principum Euangelicorum, et defensione mutua adversus Religionis hostes, A. C. 1529. Sequente dein A. C. 1530. mense Decembr. 1535. renovatum in annos decem, in quod tum plures alii recepti sunt, Pomeraniae Principes, Ulricus Wirtembergicus, Robertus Bavatus, Bipontinus, Augusta, Francofurtum,Hannovera, Hamburgum. Cum dein A. C. 1546. fama de Caesaris armis percrebuislet, Guilielmus Hass us et Saxo ab illo proscripri, copiis coactis foederatos hortati sunt, et publicô scriptô iustitiâ causae demonstratâ, arma sumpserunt; Pugnatum fuit acriter saepius, donec ad Mulbergam commissô praeliô Iohan. Fridericus Saxo A. C. 1547. et paulo post Guil. Hassus fraude capti in potestatem Caesaris venerunt. Actum tum de Protestantibus videbatur, sed a Consoederatis Principibus, duce Mauritiô Saxone, Hassi generô, Caesar in fugam versus, Concilium Tridentinum dissipatum, et captivi Principes liberati sunt, A. C. 1553. secuta A. C. 1554. Passaviensis pacificatio Religioni quietem peperit. Vide Sleidan. Comment. l. 13. Thuan. Hist. etc. Distat vix 1. milliar. German. a Werra fluv. in limite Thuringiae 4. milliar. ab Isenaco in Meridiem 6. ab Erfordia in Africum ad radices montium.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.